IPS Onderwijs

IPS kan niet alleen worden ingezet om mensen te ondersteunen bij het vinden en behouden van werk, maar ook als methodiek om hen te begeleiden bij het (opnieuw) volgen van een opleiding of studie: IPS Onderwijs.

Voor mensen met psychische problemen is het vaak moeilijk om met een opleiding te beginnen of om een opleiding vol te houden. Een opleiding onderbreken of afbreken belemmert de persoonlijke ontwikkeling en leidt vaak tot sociaal isolement, zeker bij jongvolwassenen. Ook is een opleiding cruciaal voor een goede start op de arbeidsmarkt. Werken en/of studeren kan zorgen dat je iets doet wat voor jou zinvol is, het geeft structuur in je week en kan bijdragen aan herstel.

Hoe ziet een IPS-O traject eruit?

Bij IPS-O ondersteunt een trajectbegeleider de deelnemer bij het vinden en behouden van een passende reguliere opleiding. Het zoeken naar een geschikte opleiding gebeurt op basis van de kwaliteiten en interesses van de deelnemer: samen wordt bekeken welke opleiding het beste aansluit. In een onderwijsprofiel worden de opleidingsdoelen, sterke punten en ondersteuningsbehoeften in kaart gebracht. Op basis hiervan wordt een onderwijsplan opgesteld, waarin concrete doelen en werkafspraken worden vastgelegd. Ook tijdens de opleiding blijft de IPS-trajectbegeleider betrokken. De begeleiding richt zich op het behouden en voltooien van de opleiding.

De begeleiding kan zich richten op allerlei praktische zaken, zoals:

aanmelding voor de opleiding
ondersteuning bij financiële vragen, zoals studiefinanciering
hulp bij planning en aanleren van studievaardigheden
ondersteuning en bemiddeling in het contact met studiebegeleiders of docenten.

Daarnaast is er aandacht voor belangrijke thema’s, zoals openheid over psychische problemen, omgaan met (zelf)stigma en het bespreken van eventuele aanpassingen binnen de opleiding. Naast het contact met docenten en andere betrokkenen vanuit de onderwijsinstelling, stemt de trajectbegeleider ook af met de behandelaren/zorgprofessionals.

IPS-O kan worden ingezet bij zowel voltijds- als deeltijdopleidingen op MBO-, HBO- of WO-niveau. Op dit moment is er echter nog geen structurele externe financiering voor IPS-O beschikbaar.

IPS-O handreiking en tools

Om de implementatie van IPS-O in de praktijk te vergemakkelijken is in 2025 een uitgebreide Handreiking voor de implementatie van IPS-Onderwijs gepubliceerd, met diverse praktische tools. Bekijk de Handreiking en tools via de website van Kenniscentrum Phrenos.

Landelijke IPS-onderwijs training

Ben je een IPS-professional en wil je je verdiepen in het ondersteunen van cliënten bij het volgen van een opleiding? Kenniscentrum Phrenos biedt regelmatig een training in IPS-onderwijs aan. Bekijk het trainingsaanbod op website van Phrenos

Wat is IPS?

Herwaardering kwaliteitskader IPS

IPS Onderwijs

Add-ons

Feiten en cijfers

Onderzoeksresultaten

IPS voor begeleiding naar werk is wetenschappelijk bewezen effectief. De eerste onderzoeken naar de uitbreiding van de IPS-principes naar Supported Education, specifiek gericht op jonge cliënten in de vroege fasen van een psychose, laten positieve resultaten zien (Nuechterlein et al., 2008).

Ook recenter onderzoek toont aan dat het verbreden van IPS richting onderwijswensen van mensen met psychische problemen goed uitvoerbaar is (Ellison et al., 2015) en positieve effecten oplevert (Rinaldi et al., 2010; Killackey et al., 2017; Nuechterlein et al., 2020).

IPS Onderwijs en begeleid leren

Begeleid Leren is een methode gebaseerd op de Individuele Rehabilitatie Benadering (IRB), die jongeren met psychische aandoeningen ondersteunt bij het verkennen, kiezen, verkrijgen en behouden van een reguliere opleiding. De IRB biedt daarnaast ook mogelijkheden om de verbinding tussen leren en werken te leggen. Meer info: www.begeleidleren.nl

Het belangrijkste verschil met Begeleid Leren is dat IPS Onderwijs een grotere nadruk legt op de integrale benadering van behandeling en onderwijs/arbeid. Deze integrale aanpak maakt IPS voor werk zeer effectief bij mensen met ernstige psychische aandoeningen. Naar verwachting geldt ditzelfde voor IPS Onderwijs bij jonge patiënten.