Zoals we allemaal weten is de maatschappelijke impact van het Coronavirus groot en worden veel mensen erdoor geraakt. Dit heeft mogelijk gevolgen voor de mentale en lichamelijke gezondheid, ook voor mensen in een IPS-traject. Het kan direct of op termijn gevolgen hebben voor de werkgelegenheid en voor mensen in een IPS-traject heeft dat weer invloed op een snel vooruitzicht op betaald werk.

IPS-trajectbegeleiders van ggz-instellingen hebben de belangrijke taak om in deze moeilijke tijd zowel de mensen in IPS-trajecten als hun werkgevers bij te staan en te ondersteunen. Hiermee kunnen zij helpen bij het behoud van werk of bij het zoeken naar werk, met name in sectoren waar de vraag naar mensen nog aanwezig is. Denk hierbij aan werk in de zorg, bij supermarkten, ICT, schoonmaak, magazijnen en bezorging. Er zijn nog dus nog steeds mogelijkheden om mensen naar werk te begeleiden.

Hoewel er waarschijnlijk nog enige tijd beperkingen zullen zijn in de wijze van begeleiding, zijn er voldoende mogelijkheden voor IPS-programma’s om ook op korte termijn praktische ondersteuning te geven. Coaching en ondersteuning kan ook op afstand plaatsvinden. Wanneer u praktische tips heeft of aanvullingen dan horen we dit graag. Als u verhalen wilt delen dan horen wij dat ook graag.

Wij hebben een aantal tips op een rijtje gezet om de IPS-trajecten en de ondersteuning zo goed mogelijk door te laten gaan.

Werken met IPS tijdens de coronamaatregelen

1. Ondersteuning aanpassen

Door het werken op afstand verandert de manier van ondersteunen. Dit heeft gevolgen voor de manier van werken met cliënten, de samenwerking met het ggz-team en contact met werkgevers.
• Houd als IPS-trajectbegeleider goed contact met de ggz-teams. Cliënten kunnen veel onrust ervaren door de gebeurtenissen en hebben wellicht advies nodig hoe bepaalde zaken op afstand vorm te geven. Stem de zorg samen goed af op de situatie van de cliënt.
• Ondersteun mensen die werk hebben bij het behoud daarvan en mensen die ziek zijn of hun werk dreigen kwijt te raken met praktische tips en ondersteuning.
• Dit is een goed moment om samen met cliënten extra aandacht te besteden aan de beroepskeuze van cliënten en welke werkgevers hiervoor te benaderen
• Er zijn sectoren die nu juist groeien, zoals zorg, supermarkten, ICT, schoonmaak, magazijnen en bezorging. Dit kan ook tot nieuwe baankansen leiden.

De wijze van begeleiding zal noodgedwongen veranderen, maar blijf zoals altijd positief, proactief en herstelgericht.

2. Thuiswerken voor IPS-trajectbegeleiders

• Thuiswerken vergt een aanpassing voor iedereen. Een goede planning helpt daarbij.
• Denk goed na over de wijze waarop verschillende rollen op afstand vervuld kunnen worden. Ook over wanneer beginnen met werken en wanneer stoppen met werken. Dit omdat de overgang van de huisomgeving naar een werkomgeving verdwenen is.
• Zorg dat je de juiste tools hebt: laptops, ergonomische werkplek etc.
• Houd het werken op afstand ook veilig. Er wordt gewerkt met privacygevoelige gegevens, hoe kunnen die veilig opgeslagen en benaderd worden en op welke wijze vindt online communicatie plaats? Is er een mogelijkheid om bij noodsituaties tijdig in te grijpen en de juiste personen in te lichten?
• Op welke manier blijft het contact met de ggz-teams en met IPS-collega’s in stand? Zorg voor regelmatig virtueel overleg en blijf ook tussendoor in contact. Ook informele contacten zijn nu belangrijk.
• Zorg voor een ‘normale’ werkroutine. Vaste werktijden, pauzes, en wellicht ook een vast punt voor lichamelijke oefeningen tijdens de dag.
• Zorg voor een werkbare omgeving.
• Blijf in contact met IPS-collega’s, ggz-teams en andere collega’s
• Zorg voor dagelijkse en wekelijkse doelen en actielijsten.
• Bedenk hoe u het werk kunt combineren met zorg voor anderen in het huishouden, bijvoorbeeld schoolgaande kinderen.

3. Overleg op afstand (virtueel overleg)

• Hoewel soms al gebruik wordt gemaakt van technologie voor overleg op afstand zal het voor sommige begeleiders en cliënten een nieuwe ervaring zijn. Een paar tips:
• Voer het overleg alsof het een normaal overleg in dezelfde ruimte is – dezelfde planning, dezelfde structuur, dezelfde inhoud
• Maak gebruik van technieken voor actief luisteren
• Reageer ook met gebaren en uitdrukkingen
• Gebruik de soort technologie waar de cliënt behoefte aan heeft en waar het overleg om vraagt
• Focus je op het overleg en beperk externe afleidingen (net zoals je niet tijdens een overleg steeds op je telefoon kijkt) en vraag je cliënt dat ook te doen.

4. Apps en programma’s

Werken op afstand is een groeiende markt en er zijn diverse programma’s en apps waarmee je op afstand overleg kunt voeren. Overleg met je organisatie en de ICT-afdeling wat de beste (veilige) keuze is, ook in verband met het veilig delen van privacygevoelige informatie. Veel gebruikte programma’s zijn:
• Skype
• Zoom
• WhatsApp
• WhatsApp Business
• Messenger
• Microsoft Teams

5. Overleg met werkgevers

Het is belangrijk om ook deze contacten te blijven onderhouden. Veel kan worden gedaan via de telefoon en conference calls. Sommige werkgevers zijn juist nu bezig de mogelijkheden daarvoor te benutten bij het aantrekken van personeel.

Ook hier geldt dat het aanpassen aan de behoefte van de werkgever op termijn de meeste kansen zal opleveren.

Juist nu is het van belang om rekening te houden met de wijzigende arbeidsmarkt en de kennis daarover te delen met IPS-trajectbegeleiders en cliënten. Zorg voor een goed verhaal bij het benaderen van een werkgever, zorg dat je een goed beeld krijgt van wat hun bedrijf nodig heeft en zorg dat je cv’s hebt klaarliggen om te verzenden.

6. Je tijd benutten

In deze tijd van grote veranderingen kan het zijn dat er gaten vallen in je agenda, bijvoorbeeld omdat er minder trajecten lopen of omdat cliënten zich op dit moment niet volledig kunnen inzetten. Toch zijn er genoeg mogelijkheden om actief te blijven:

Cliënten ondersteunen
• Maak ondersteuningsplannen voor cliënten die aan het werk zijn en hun werkgevers en onderhoud regelmatig contact.
• Zorg voor goede en up-to-date informatie over uitkeringen en procedures voor cliënten die nu of binnenkort naar andere werkplekken op zoek moeten.
• Net als iedereen hebben ook cliënten soms moeite met de huidige ontwikkelingen (lockdown, thuiswerken, sport of hobby’s moeten missen) en kunnen zij een luisterend oor nodig hebben of hulp gebruiken bij het vinden van alternatieven van dagelijkse bezigheden.
• Als een cliënt niet openstaat voor contact, kijk dan of er een alternatief te vinden zoals een conference call met bijvoorbeeld een collega of een familielid erbij.
• Zorg voor regelmatig contact met cliënten en hun werkgevers
• Bekijk cv’s van cliënten
• Bekijk de progressie van/met cliënten
• Administratie bijwerken
• Houd contact met mensen binnen en buiten de organisatie

7. Integratie met ggz-teams

• Het is van belang om een vaste werkwijze m.b.t. de wijze waarop je met je ggz-teams overlegt en om virtueel overleg en regelmatig contact met teamleden te hebben
• Zorg dat er een methode is om de cliëntgegevens (op afstand) op een veilige manier te kunnen blijven actualiseren.
• Zorg voor heldere protocollen en afspraken over bereikbaarheid met teams voor het geval cliënten extra hulp nodig hebben.

8. Maatschappelijke organisaties

• Ook nu is het van belang contact te blijven houden met relevante maatschappelijke organisaties, gemeenten en UWV.

9. Houd ontwikkelingen op je vakgebied bij en werk achterstanden weg

Als daar ruimte voor is binnen de organisatie is dit een goed moment om:
• Literatuur door te nemen.
• Te kijken welke extra mogelijkheden kunnen worden gecreëerd, nu of na de coronacrisis
• Modelgetrouwheid verder te onderzoeken en kijken hoe verbeterpunten opgepakt kan worden
• Over cases te overleggen met andere IPS-trajectbegeleiders
• Adviezen te onderzoeken over werken in tijden van corona
• Succesverhalen van cliënten op papier te zetten
• Persoonlijke actieplannen en actieplannen voor de organisatie te maken
• De eigen werkwijze te onderzoeken en evalueren bijvoorbeeld bij adviezen inzake beroepskeuze, contacten met werkgevers en bij lopende trajecten.

10. Rol van de IPS-teamleider/-coördinator

De rol van de teamleider/coördinator is van groot belang. Juist omdat teamoverleg met IPS-trajectbegeleiders nu virtueel moet plaatsvinden, zijn ondersteuning en supervisie van groot belang. Ook is dit een goed moment om extra aandacht te besteden aan de overlegstructuren en contacten met UWV en ggz-teams.

Tips:
• Wekelijkse supervisie
• Dagelijks kort overleg
• Overleg in conference calls met ander teamleiders/coördinatoren
• Evalueren van lopende of afgeronde IPS-trajecten
• Eigen processen en procedures actualiseren
• Inschatting maken van de impact van de coronacrisis op de eigen doelen
• Actieplannen maken, ontwikkeling van nieuwe werkwijzen, noodplannen ontwikkelen

11. Successen delen

Het is belangrijk om successen te delen met cliënten, klinische teams en de hele IPS-community. Juist in deze tijd kunnen succesverhalen zorgen voor nieuwe energie en ideeën.

Voor de laatste informatie over het coronavirus kunt u terecht op de speciale webpagina’s van de Rijksoverheid. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-covid-19
de World Health Organisation (WHO) https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019

Bron: dit bericht is grotendeels gebaseerd op: https://ipsgrow.org.uk/covid-19-support