Cognitieve training versterkt de arbeidsre-integratiemethode IPS

Het toevoegen van cognitieve training aan Individuele Plaatsing en Steun (IPS) heeft op de langere termijn een positief effect op participatie op het gebied van betaald werk, bij mensen die de afgelopen 5 jaar een eerste psychose hebben doorgemaakt. Zij krijgen vaker betaald werk en werken meer uur per week dan de mensen die alleen IPS aangeboden kregen.

Dit zijn de uitkomsten van een gerandomiseerde gecontroleerde trial (RCT) die Daniëlle van Duin met collega’s van Phrenos uitvoerde van 2014-2018 in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Voor dit onderzoek deden in totaal 15 VIP- en (F)ACT-teams mee van 10 ggz-instellingen, die in die periode IPS implementeerden. Het onderzoek werd gecombineerd met een project onder leiding van het Trimbos-instituut gericht op het implementeren van Circuits, een programma voor cognitieve remediatie, en de arbeidsre-integratiemethode Individuele Plaatsing en Steun (IPS). Onlangs verscheen van het onderzoeksrapport een publieksversie.

Waarom cognitieve remediatie?

Jonge mensen die een eerste psychose hebben doorgemaakt, vinden het belangrijk om een opleiding af te maken of een betaalde baan te hebben. Zowel uit interviews als uit literatuur blijkt dat dit voor hen cruciaal is voor de weg naar herstel. Jongeren zich echter dikwijls gehinderd door een vermindering van hun concentratie en geheugen en een verminderd vermogen om het dagelijkse leven zelfstandig te organiseren. Praktische taken als plannen en organiseren gaan hen minder goed af en vergen meer tijd en energie. Dit maakt hen dikwijls onzeker.

Deelnemers aan het onderzoek

De doelgroep betrof cliënten tussen de 18 en 40 jaar, die in de afgelopen 5 jaar een eerste psychose hadden doorgemaakt of doormaakten en op dat moment in zorg waren bij een Vroege Interventie Psychose (VIP)-team of (F)ACT-team. Deelnemers hadden bovendien belangstelling voor begeleiding bij het vinden of behouden van een reguliere baan/opleiding en interesse om cognitieve vaardigheden te verbeteren en hiervoor gerichte training te krijgen.

Het onderzoek

De belangrijkste onderzoeksvraag was: In hoeverre versterkt het toevoegen van een cognitieve training het effect van IPS en lukt het mensen met een eerste psychose daarmee beter om een betaalde baan te krijgen of een reguliere opleiding te volgen? Deelnemers werden door randomisatie toegewezen aan de experimentele groep (IPS plus Circuits) of aan de controlegroep. Dan kregen zij behalve IPS een spelprogramma aangeboden. Er was een nulmeting en vervolgmetingen op 6 en 18 maanden daarna.

Cognitieve training: een waardevolle toevoeging

Het is dus interessant om mensen die na een eerste psychose ook last hebben van cognitieve klachten en graag weer willen werken of een opleiding volgen zowel een IPS-traject als cognitieve vaardigheidstraining aan te bieden.
In de training voor IPS-coaches wordt altijd gewezen op de zogenoemde add-ons. Dat zijn interventies die een toegevoegde waarde hebben, bijvoorbeeld CORAL voor praten op het werk over je kwetsbaarheid of de mogelijkheid van traumabehandeling als dat nodig is. In dat rijtje hoort nu ook met recht een cognitieve vaardigheidstraining.

Download het rapport

Deel dit artikel