Gemeenten

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor bemiddeling en ondersteuning van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt bij de toeleiding naar regulier of beschut werk (Participatiewet) en als dat niet lukt, voor het bieden van een bijstandsuitkering. Gemeenten dragen vanuit de Wmo ook verantwoordelijkheid voor de bredere deelname van mensen met een beperking of aandoening aan de maatschappij (ondersteuning, begeleiding, beschermd wonen, opvang).

Bij de toeleiding van mensen met ernstige psychische problemen naar regulier werk zijn zowel ‘werk’ gerelateerde activiteiten, als ‘zorg’ gerelateerde activiteiten nodig. Integratie daarvan is de kern van het succes van IPS. Samenwerking tussen gemeenten en ggz-instellingen is nodig om het doel van grotere arbeidsparticipatie te bereiken. UWV en GGz Nederland werken al samen in een convenant ten behoeve van mensen met psychische aandoeningen. In het belang van hun re-integratie zoeken zij meer verbinding met de gemeenten via de arbeidsmarktregio’s. De Vereniging Nederlandse gemeenten ondersteunt deze ontwikkeling.

Wat kunnen gemeenten doen om de samenwerking te versnellen?

Gemeenten en zorgverzekeraars vinden elkaar steeds beter, maar de feitelijke samenwerking bij re-integratie van mensen met een psychische aandoening staat in veel regio’s nog in de kinderschoenen. De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) hebben een handreiking samengesteld om de samenwerking te bevorderen op grond van een reeks gesprekken met gemeenten, zorgaanbieders en zorgverzekeraars. IPS springt eruit als een goed voorbeeld voor ketensamenwerking.

Bekijk deze infographic (VNG)

De uitdaging ligt in het snel afspraken maken over gezamenlijke bekostiging van trajecten. Kleinere gemeenten kunnen leren van andere regiogemeenten, meeliften met buurgemeenten, samenwerking zoeken in centrumgemeenteverband of samen verzekeraars benaderen.

De ministeries van VWS en SZW zijn eind 2015 het project Mensenwerk gestart om de arbeidsre-integratie van mensen met een psychische arbeidsbeperking te bevorderen. In dat kader werken UWV, gemeenten en ggz-instellingen samen in de 35 arbeidsmarktregio’s waarin  gemeenten en UWV de dienstverlening aan werkgevers en werkzoekenden vormgeven, o.a. in de regionale Werkgeversservicepunten.

Tips en aandachtspunten

• Breng de omvang van de doelgroep in de gemeente zo scherp mogelijk in beeld. Over wie gaat het en om hoeveel mensen gaat het? Bepaal op basis daarvan of de gemeente zelf beleid gaat maken of regionaal aansluiting zoekt.
• Probeer samenwerking klein te starten, betrek niet meteen alle spelers of alle regelgeving. Pilots kunnen ook een goed startpunt zijn.
• Kijk naar goede voorbeelden, zoals in Amsterdam, Apeldoorn of Bergen.
• Mogelijk kan de gemeente die ook over arbeidsparticipatie in gesprek wil met de zorgverzekeraar, voortbouwen op de Wmo-samenwerking. Een andere mogelijkheid is om in het kader van de collectieve zorgverzekering voor minima meer te sturen op activering en re-integratie in de onderhandelingen met verzekeraars.
• Sluit aan bij de samenwerking van UWV en ggz in de arbeidsmarktregio’s die zich richt op meer mensen met een psychische arbeidsbeperking aan een baan te helpen.
• Houd gemeenschappelijke belangen in het vizier: meer participatie vertaalt zich in meer herstel, minder uitkeringslasten, lagere zorgkosten en tevreden klanten.